Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – wszystko, co musisz wiedzieć
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) to fundusz tworzony przez pracodawców w Polsce na mocy ustawy o ZFŚS. Jego środki przeznaczone są na finansowanie różnych form pomocy socjalnej dla pracowników oraz ich rodzin.
ZFŚS ma kluczowe znaczenie dla poprawy warunków życia zatrudnionych i ich bliskich. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) jest tworzony na podstawie ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. 2023 poz. 998). Ustawa określa zasady tworzenia, gospodarowania i wykorzystywania środków funduszu, a także obowiązki pracodawców w zakresie jego prowadzenia.
ZFŚS – kto musi go tworzyć?
Obowiązek utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych mają:
- Pracodawcy zatrudniający co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Obowiązek ten dotyczy zarówno firm prywatnych, jak i publicznych, które osiągają ten próg zatrudnienia według stanu na 1 stycznia danego roku. Liczba etatów obliczana jest na podstawie umów o pracę (nie obejmuje umów cywilnoprawnych, takich jak umowy zlecenia czy o dzieło).
- Jednostki budżetowe i samorządowe, niezależnie od liczby zatrudnionych.
- Pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeśli działają u nich zakładowe organizacje związkowe i zgłoszą wniosek o utworzenie funduszu.
Pracodawcy zatrudniający mniej niż 50 pracowników mogą utworzyć ZFŚS dobrowolnie na podstawie regulaminu i porozumienia ze stroną pracowniczą. Fundusz może być również finansowany częściowo lub w całości ze środków własnych pracodawcy.
Jakie świadczenia można finansować z ZFŚS?
ZFŚS umożliwia dofinansowanie różnych form wsparcia, w tym:
- Dofinansowanie wypoczynku (tzw. “wczasy pod grusza”).
- Dopłaty do biletów na imprezy kulturalne i sportowe.
- Pomoc materialna dla pracowników znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.
- Świadczenia świąteczne i noworoczne.
- Dofinansowanie posiłków w zakładzie pracy.
Kto może korzystać z środków ZFŚS?
Uprawnieni do korzystania ze środków ZFŚS są:
- Pracownicy i ich rodziny – zarówno osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, jak i ich współmałżonkowie, dzieci oraz inne osoby pozostające na ich utrzymaniu.
- Emeryci i renciści – byli pracownicy zakładu, którzy po zakończeniu pracy wciąż mogą korzystać z niektórych świadczeń.
- Osoby na urlopach wychowawczych – mimo że nie wykonują pracy, mogą ubiegać się o wsparcie z funduszu.
- Pracownicy tymczasowi – w niektórych zakładach, jeśli regulamin ZFŚS to przewiduje.
- Osoby objęte regulaminem ZFŚS – każda firma określa w regulaminie szczegółowy katalog osób uprawnionych do korzystania z funduszu, co może obejmować także inne grupy osób.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – Stawki i wskaźniki na 2025 rok
Wysokość odpisu na ZFŚS uzależniona jest od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, które w drugim półroczu 2024 r. wyniosło 7262,39 zł.
W 2025 roku wysokość odpisu wynosi więc:
- 2723,40 zł (37,5% z 7262,39 zł) na jednego pracownika zatrudnionego na pełny etat.
- 3631,20 zł (50% z 7262,39 zł) na pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach.
- 453,90 zł (6,25% z 7262,39 zł) na każdego emeryta lub rencistę objętego opieką pracodawcy.
Pracodawcy mogą również zdecydować się na wyższe wpłaty, o ile pozwala im na to budżet.
Jakie są zasady przyznawania świadczeń?
- Wysokość i zakres pomocy zależy od sytuacji materialnej i życiowej pracownika.
- Świadczenia nie mogą być przyznawane wszystkim w jednakowej wysokości.
- Podstawą jest regulamin ZFŚS, który powinien uwzględniać kryteria przyznawania pomocy.
Kadrowa jest odpowiedzialna za administrowanie Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych, w tym prowadzenie dokumentacji związanej z przyznawaniem świadczeń oraz kontrolę zgodności wydatków z regulaminem ZFŚS. Dodatkowo współpracuje z komisją socjalną przy ocenie wniosków i udzielaniu wsparcia pracownikom zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – Podatek i kontrola środków
- Świadczenia z ZFŚS są zwolnione z podatku dochodowego do kwoty 1 000 zł rocznie na osobę.
- Pracodawca nie może wypłacać środków w gotówce, z wyjątkiem niektórych świadczeń, np. świadczeń świątecznych.
- Kontrolę nad prawidłowym wykorzystaniem funduszu sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.
Podsumowanie
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych to istotny element wsparcia pracowników w Polsce. Dzięki niemu można uzyskać dofinansowanie do wypoczynku, wydarzeń kulturalnych, czy pomoc w trudnych sytuacjach życiowych. Znajomość zasad funkcjonowania ZFŚS pozwala efektywnie korzystać z jego możliwości i środków.